31 stycznia 2013

ŻARŁOK

Wczoraj miałem okazję obserwować żarłoka na słoninie, którą zawiesiłem dla ptaków. Jak do tej pory służyła ona przede wszystkim sikorom i mazurkom, które gromadnie ją obsiadały. Czasami przyciągała też nieproszonych gości takich jak koty. Na płacie tłuszczu pojawił się ku mojej radości dzięcioł duży - samica. Z ogromnym apetytem zjadała pokaźne kęsy, wydzierane ostrym dziobem. Jedną nogą ptak trzymał się siatki a drugą słoniny. Po takich nalotach na jadło z płatu niewiele zostawało - jedynie poszarpane resztki. Samica dzięcioła dużego zachowywała się agresywnie w stosunku do sikor bogatek, które próbowały siadać na słoninie i żerować. Każda próba siadania na pokarmie była bodźcem dla dzięcioła by przepędzić konkurencję. Im mniej ptaków na słoninie więcej będzie dla żarłoka. Pamiętam, że parę lat do tyłu miałem dzięcioła dużego pożywiającego się na słoninie. Ptaki te chętnie korzystają z oferowanego im pokarmu i można podziwiać ich wygląd i zachowania.
Dzięcioł duży - samica na słoninie. Fot. MM
Urozmaiceniem zimowej diety, składającej się z orzechów, nasion drzew iglastych  może być przekąska w postaci łoju. Fot. MM
Ptak nie dopuszczał do pokarmu nikogo. Fot. MM
Na siatce siedział podobnie jak na pniu, wspierając się z trudem na sztywnych sterówkach. Fot. MM
Wysokoenergetyczny pokarm dla samicy jest ważny aby przeżyć i wiosną przystąpić do godów. Fot. MM

29 stycznia 2013

WIELKI DZIÓB

Dzioby ptaków ukształtowane są pod względem specjacji pokarmowej danego gatunku. Służą też jako oręż czy ozdoba którą można machać lub kłapać przed partnerką. Duży dziób budzi respekt i strach wśród innych ptaków, a nawet u ludzi. W karmniku wiele ptaków przepędza się używając dzioba. Jeden gatunek ma wyjątkowo duży, mocny i budzący szacunek dziób. Mowa o grubodziobie. Miałem okazję obserwować dwa ptaki w karmniku, pożywiające się ziarnami słonecznika. Mocny dziób grubodzioba potrafi rozłupać twarde nasiona takie jak pestka wiśni. Złapany przez człowieka ptak może w akcie desperacji odciąć palec, bądź dotkliwie poranić. W karmniku jest raczej pewny siebie. Odlatuje tylko kiedy pojawi się rzeczywiste zagrożenie. Wobec płci przeciwnej ptaki mogą zachowywać się agresywnie. Inni skrzydlaci zjadacze nasion nie odważą się drażnić tego pięknego ptaka jakim jest grubodziób. Zdjęcia, które wykonałem były robione w trudnych warunkach, z dużej odległości, ale mimo to widać na nich piękno grubodzioba i jego największy atut - wielki dziób.
Samiec grubodzioba żerujący na nasionach słonecznika. Fot. MM
Piękne ubarwienie od razu rzuca się w oczy. Fot. MM
Duży dziób budzi szacunek. Fot. MM

ZIMOWA ZAGADKA

Samica jera żerująca na słoneczniku. Fot. G. Burzyński
Ptaki są czasami są dla obserwatorów miłym zaskoczeniem, szczególnie takie gatunki, które nie bywają u nas zbyt często i pojawiają się na krótki okres zimowy, wiosną i latem wracają w swoje rodzinne strony w celach lęgowych. Podobnie było z ptakiem ze zdjęcia. Został oznaczony jako śnieguła. Śnieguła pojawia się rzadko w Polsce. Na fotografii widzimy samicę jera. Ptaki te mogą mylić obserwatorów i wprawiać w zachwyt, że coś nowego siedzi w karmniku. Gratulujemy pięknego zdjęcia no i samej obserwacji jera. Pojawiła się ona (bo to samiczka) w ogrodzie przydomowym, gdzie był umieszczony karmnik w miejscowości Kocmyrzów. Zachęcamy do zimowych obserwacji ptaków odwiedzających nasze ogrody, karmniki.

28 stycznia 2013

ZIMOWE PTAKOLICZENIE ZAKOŃCZONE

W tym roku PTAKOLICZENIE organizowane przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków było bardzo owocne. Dopisały ptaki i dopisali uczestnicy wycieczek, które odbyły się w parku miejskim w Proszowicach i na łąkach za oczyszczalnią. Liczyliśmy bardzo dokładnie i staraliśmy się unikać pomyłek i powtórzeń, które mogą być szkodliwe w całej akcji. Najmłodsza uczestniczka PTAKOLICZENIA miała dwa latka. Rośnie nowe pokolenie miłośników ptaków i przyrody.

Wyniki tegorocznej akcji przedstawiają się następująco:

26.01 - PARK MIEJSKI PROSZOWICE

kos - 2 fm
kwiczoł - 1
jemiołuszka - 19
modraszka - 1
czyż - 9
gil - 5 (1m, 4fm)
bogatka - 5
raniuszek - 7
kowalik - 2
sroka - 1
dzięcioł duży - 1
krogulec - 1
myszołów - 1
krzyżówka - 7 (2m, 5fm)

27.01 - ŁĄKI ZA OCZYSZCZALNIA W PROSZOWICACH

kos - 4 (2fm, 2m)
kwiczoł - 4
modraszka - 1
czyż - 45
bogatka - 14
sroka - 10
kawka - 37
wrona siwa - 2
wróbel - 47
dzięcioł duży - 2
dzięcioł czarny - 1
kormoran czarny - 11
krzyżówka - 23
sierpówka - 1
myszołów - 4
pustułka - 1
bażant - 2

Wróbel - miejsce pierwsze
Czyż - miejsce drugie
Kawka - miejsce trzecie

DZIEŃ PIERWSZY


Czyże na szyszkach olchowych. Fot. MM

Gil - samiec. Fot. MM



Jemiołuszki. Fot. MM
Żerujące stadko. Fot. MM

DZIEŃ DRUGI


Kwiczoł. Fot. MM
Wróbel. Fot. MM


Kos - samica
Kos - samiec. Fot. MM

Dziękuję wszystkim za udział w tegorocznych wycieczkach w ramach ptakoliczenia, duży szacunek za wytrwałość na mrozie. Mam nadzieję, że w podobnym składzie spotkamy się na kolejnych edycjach zimowego liczenia ptaków OTOP, a już niebawem, wiosną na Spring Alive. Zachęcam do odwiedzenia linków:
http://www.otop.org.pl/
http://www.tvp.pl/krakow/kronika/wideo/26-i-2013-godz-1830/9885408 minuta 19
Wstępne, podane na stronie OTOP wyniki przedstawiają na pierwszym miejscu krzyżówkę, potem bogatkę,  gawrona. Czwarte miejsce wróbel.
Jeżeli ktoś z uczestników ptakoliczenia ma ciekawe zdjęcia i chce je pokazać na blogu birds paintings można je przesłać na adres mailowy:
birds.paintings@gmail.com

24 stycznia 2013

ŚWIAT SKUTY LODEM

Zima czasami lubi zaskoczyć i pokazać swoją potęgę. Jej wyrazem może być wszechobecny i paraliżujący lód. Kilka dni temu marznąca mżawka zmieniła świat w lukrowany, błyszczący, spowity lodem krajobraz. Drzewa uginały się pod jego ciężarem, każda roślina czy nawet zwierzę było w okowach lodu. Takie warunki pogodowe pogarszają szanse na przetrwanie wielu zwierząt, które mają znaczne trudności z przebiciem się przez grubą taflę lodu. Spacerując po łąkach natknąłem się na zimującą u nas pustułkę. Ptaki nieczęsto koczują i pozostają w kraju zimą. Osobnik, którego widziałem polował niedaleko trzcinowiska, siadał od czasu do czasu na oblodzonych, wierzbowych gałązkach.
PUSTUŁKA - miły akcent srogiej zimy. Fot. MM
Łąki w lodzie i śniegu. Fot. MM
Zimowy szaraczek. Fot. MM
Łopian skuty lodem. Fot. MM
Drzewa ciężko znoszą szklany bagaż. Fot. MM

21 stycznia 2013

ZIMOWE PTAKOLICZENIE 2013

Zapraszamy wszystkich chętnych na ZIMOWE PTAKOLICZENIE 2013 - organizowane jak co roku przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. Ostatni weekend stycznia przypada 26 i 27 stycznia, to właśnie w te dni będziemy obserwować i liczyć ptaki, które zimą znajdują się blisko naszych osiedli, parków, skwerów, domostw.  Ptakoliczenie ma na celu badanie liczebności ptaków, które wybierają określoną okolicę aby tam pozostać i przeczekać ciężkie dni. Liczenie ptaków pozwala na szacowanie zmian zachodzących w środowisku i ustalenie przyczyn.  W tym roku bohaterem ptakoliczenia jest łabędź niemy (Cygnus olor).  Zapraszamy wszystkich chętnych, niezależnie od wieku i znajomości skrzydlatych stworzeń. Ptakoliczenie to dobra zabawa i nauka przyrody w terenie.
Uwaga: mile widziane lornetki, przewodniki o ptakach, ciepłe ubranie i nieprzemakalne buty, można zabrać coś do jedzenia.


ZIMOWE PTAKOLICZENIE 2013 - PROSZOWICE
prowadzący: Michał Molicki

26.01 (sobota) - godz. 10:00, zbiórka Dom Kultury w Proszowicach.
Trasa: Park Miejski w Proszowicach
Przewidywany czas: ok. 2h

27.01 (niedziela) - godz. 10:00, zbiórka Dom Kultury w Proszowicach.
Trasa: Łąki za oczyszczalnią w Proszowicach
Przewidywany czas: 3h

15 stycznia 2013

ZIMOWY DZIĘCIOŁ

Dzięcioł białoszyi (Dendrocopos syriacus) na spróchniałym pniu. Zimą ptaki w takich stanowiskach znajdują poczwarki i formy przetrwalnikowe owadów i mogą się nimi pożywić, korzystają także z karmników, pozostałych na gałęziach orzechów włoskich, czy zawieszonej słoniny. Fot. A. Gąciarz
Dzięcioły zimą chętnie odwiedzają karmniki i zawieszoną na gałązkach, bądź siatce słoninę. Zjadają także pozostałe na drzewach orzechy włoskie. Dostałem niedawno zdjęcie jednego ptaka siedzącego na spróchniałym pniu. Okazało się, że jest to dzięcioł syryjski (białoszyi) - dorosły samiec z widoczną czerwoną czapeczką oraz bladoczerwonymi piórami podogonowymi i czarnymi skrajnymi sterówkami z białymi plamami (u dzięcioła dużego są one białe z czarnymi plamami). Dzięcioł bialoszyi powiększa zasięg występowania. W Polsce występuje głównie na południu. Często mylony z podobnym dzięciołem dużym. Zdarzają się też mieszańce (hybrydy) obu gatunków, które wprowadzają zamieszanie w szeregach obserwatorów ptaków. Miałem okazję zobaczyć takiego hybryda latem, zeszłego roku. Szyja była typowa dla dzięcioła syryjskiego, ale nie zgadzały się końcowe - skrajne sterówki.

14 stycznia 2013

NIECH ŻYJĄ


Dzikie ptaki to obiekt polowań myśliwych. Często zdarza się omyłkowy strzał, który przyczynia się do osłabienia i tak już nadwątlonej populacji rzadkich gatunków. Miałem kiedyś okazję uczestniczyć na wykładzie dr. inż. Damiana Wiehle dotyczącym postrzałów ptaków i polowań wokół stawów rybnych. Problem ten dotyczy zatruć ołowiem, a na stawach rybnych jest szczególnie niebezpieczny także dla zdrowia i życia ludzi. Zachęcam wszystkich miłośników przyrody do głębszej literatury tematu. Dzisiejsza gazeta wyborcza odnosi się znacząco do polowań na ptaki. Autorytet w dziedzinie ochrony przyrody, Pani Profesor Ewa Symonides stanowczo wypowiada się na temat polowań: "zabijanie dzikich ptaków nie ma żadnego uzasadnienia gospodarczego czy ekologicznego. To czysta fanaberia osób tworzących wpływowe lobby. Są w nim politycy, dziennikarze, księża"(źródło:E. Symonides [w] "Gazeta Wyborcza", poniedziałek 14 stycznia 2013, s.7.).
Birds Paintings by Michał Molicki popiera kampanię na rzecz dzikich ptaków.
Zachęcamy do odwiedzania strony:
http://niechzyja.pl/

1 stycznia 2013

MEWA BIAŁOGŁOWA


W sobotę na niewielkim kamienistym cyplu, nad Wisłą pojawiły się dwie mewy. Jeden osobnik młodociany mewy srebrzystej i jeden dorosły - mewy białogłowej.
Mewa białogłowa jest niezwykle trudna w oznaczeniu. Niemałym wyczynem jest rozpoznanie tego gatunku ze względu na podobieństwo do mewy srebrzystej. Należy w takich wypadkach stwierdzenia ptaka wykonać kilka zdjęć, które pozwolą zweryfikować danego osobnika. Czasami jest to niewystarczające i należy skonsultować się z innymi ornitologami, mającymi doświadczenie w tej dziedzinie.
U dorosłej mewy białogłowej (w szacie zimowej) nie widać typowego dla mewy srebrzystej strychowania na głowie i szyi. Oko u dorosłej białogłowej jest ciemniejsze, nogi cieliste.
Mewa białogłowa (Larus cachinnans) dawniej uważana była za podgatunek mewy srebrzystej (Larus argentatus). W Polsce gnieździ się w rozproszonych miejscach kraju.
Kolejnym gatunkiem podobnym do omawianych wyżej mew jest mewa romańska (Larus michahellis). Ma ona jednak masywniejszą głowę i posiada ciemniejsze ubarwienie płaszcza. Plamka żuchwowa jest intensywnie czerwona i sięga aż po krawędź szczęki górnej. Wiele  gatunków mew  można spotkać w Polsce, ale należy uważnie je obserwować by prawidłowo zidentyfikować poszczególnego przedstawiciela danego gatunku. Pomocne są przy tym rozmaite przewodniki i klucze ornitologiczne.
Widoczne cieliste nogi oraz brak strychowania na szyi i głowie w szacie zimowej. Fot. MM.
Do zludzenia mewa białogłowa przypomina mewę srebrzystą. Fot. MM
Dobrze widoczna biała głowa. Fot. MM
Dwa gatunki mew - od lewej juvenal srebrzystej i  od prawej Adult białogłowej. Fot. MM