Ortolan zwany także trznadlem ortolanem (Emberiza hortulana) to nieduży ptak śpiewający zamieszkujący specyficzne środowisko łąk z polami uprawnymi, małymi lasami wpisanymi w krajobraz. Ortolan to nieliczny ptak lęgowy Polski. Jego liczebność ma charakter wysypowy. Stałe miejsca występowania są odwiedzane regularnie. Gniazduje na ziemi, wśród traw, pod miedzą, w zbożu wśród roślin zielnych. Chętnie śpiewa swoją typową i niezbyt urozmaiconą ale donośną pieśń. Siedzi przy tym bezpośrednio na ziemi, lub na wyższej roślinie. Jaja białe z licznymi czarnymi wzorami. Ortolan stroni od śpiewu na krzaku czy gałęzi drzewa. Blisko lasów, tworzących niewielkie skupiska, kępy drzew na środku pól i łąk można go często zobaczyć. Z daleka wydaje się niepozorny - szczególnie samica, która jest skąpiej ubarwiona. Samiec ma szaro - żółtawą głowę z żółtym wąsem i żółtym gardłem. Kolor ten rozlewa się na szarą pierś i rude podbicie spodu. Pokrywy podogonowe brudno - żółtawe. Wokół oka bladożółta obrączka. Skrzydła kreskowane z jasnymi obrzeżeniami lotek. Ortolan zjada owady oraz wszelkiego rodzaju nasiona i części roślin. Samiec dzieli terytorium z zamieszkującymi w pobliżu innymi trznadlowatymi - trznadlem zwyczajnym, potrzeszczem, potrzosem. Wiosną wykazuje terytorializm. Jesienią łączy się w niewielkie stada. Pary utrzymują wierność w na jeden sezon lęgowy. Ortolan jest średnio płochliwym ptakiem i podczas śpiewu można do niego blisko podejść i obserwować. Urozmaicony krajobraz rolniczy gdzie rosną tam zadrzewienia śródpolne, tworzące nierzadko mały kilkuhektarowy lasek to dogodne środowisko dla ortolana. Z moich obserwacji, które prowadziłem na terenie Małopolski w powiecie Proszowickim w dwóch wybranych miejscowościach wynika, że ortolan potrzebuje terenów rolniczych z urozmaiconą formą krajobrazu i roślinności.
Rolnictwo powinno zawierać w sobie czynny aspekt działalności. Uprawy takie jak ziemniaki, cebula, marchew, odpowiadają niektórym ptakom w bytowaniu. Nie chodzi tu o zjadanie tych roślin ale o dostęp do pokarmu. Często monokultury występujące coraz częściej w nowoczesnym rolnictwie zmonopolizowały krajobraz. W takim środowisku nie ma alternatywy na przetrwanie i rozwijanie możliwości. Rolnicy, w niektórych wsiach powiatu proszowickiego zostawiają często nadmiar warzyw okopowych w zadrzewieniach co służy zwierzynie, a przede wszystkim ptakom. Gnijące warzywa przyciągają mnóstwo owadów co chętnie wykorzystują drobne ptaki żywiące się insektami. Niezwykle ważnym składnikiem tego krajobrazu jest utrzymanie łąk kośnych i tych na wypas bydła. Krowy płoszą owady i pomagają ptakom w ich pochwyceniu. Dodatkowo niska trawa powstała na skutek żerowania bydła ułatwia ptakom poruszanie i dostanie się do gleby. W krowich odchodach także można znaleźć źródło pokarmu w postaci rozmaitych chrząszczy i ich larw - żywiących się nawozem. Wypas sprzyja nie tylko ortolanom i innym śpiewającym ptakom ale także dudkom, czajkom, pójdźkom i innym. Warto zastanowić się czy intensywne rolnictwo szkodzi ptakom czy przeciwnie - daje im szansę na byt i dobre życie obok człowieka.
 |
| Podobnie jak ortolan także gąsiorek dobrze się czuje w środowisku rolniczym. Fot. MM |
 |
| Uprawy cebuli przyciągają żerujące ortolany, skowronki, potrzosy i pliszki. Fot. MM |
 |
| Samiec ortolana na wyschniętej tarninie. Fot. MM |
 |
| Ortolan jest niezwykle pieknym elementem krajobrazu polskiej wsi. Fot.MM |
 |
| Ortolan jest nielicznie gniazdującym ptakiem. Fot. MM |
 |
| Bioróżnorodność jest ważna na łąkach i na polach uprawnych - tu żaba trawna. Fot. MM |
 |
| Łąka z wierzbami. Fot. MM |
 |
| Łąki kośne i te na wypas to ważny składnik przyrody. Fot. MM |
 |
| Trawa to cenny pokarm dla bydła. Fot. MM |
 |
| W zadrzewieniach wokół łąk tętni życie. Fot. MM |
 |
| Wysoka trawa pozwala się ukryć. Fot. MM |
 |
| Łąkowy motyl - strzępotek ruczajnik. Fot. MM |
 |
| Widok na łąkę. Fot. MM |
 |
| Zając szarak skąpany w trawie. Fot. MM |
 |
| Czajka na roli. Fot. MM |
 |
| Szpaler wierzb głowiastych. Fot. MM |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz