W SOBOTĘ 31 MAJA - LICZENIE LELKA

Zapraszam na Nocne Liczenie Lelka już w najbliższą sobotę.

ŻOŁNY NA URWISKU

Dziś był piękny majowy dzień. W sam raz na obserwację ptaków. Wybrałem się do Witowa w celu skontrolowania kolonii żołn, które gniazdują tu od kilku ładnych lat. Cztery ptaki udało się obserwować w obrębie gliniasto-piaszczystego urwiska. Żołny pokrzykiwały i latały po okolicy. Niektóre z nich przysiadały na ścianach urwisk, odpoczywały, czyściły pióra. Kolonia jest niewielka ale jest i należy się cieszyć. Dalsze kontrole pokażą czy na obszarze urwisk, sięgającym aż do Jaksic, też są te kolorowe ptaki.
Na pobliskich łąkach udało się zobaczyć błotniaka łąkowego - samca. Ptak patrolował pola i łąki w pobliżu wału. Na pewien moment przysiadł na ziemi, by za chwilę znów poderwać się do lotu. Sylwetka błotniaka łąkowego jest elegancka i lekka. Wiatr sam unosi ptaka i bez wysiłku może on szybować nad polami i łąkami, na swych długich skrzydłach.
Kolejną gratką ornitologiczną była rybitwa białoczelna - 2 ptaki w locie. Rybitwy latały nad rzeką.
Z ciekawszych gatunków dostrzegliśmy dudka, turkawki i srokosza z eskortą jaskółek. Odkryliśmy kolonię brzegówek. Ze względu na dobro tych ptaków obeszliśmy kolonię szerokim łukiem. Nie należy zbliżać się w takie ważne dla ptaków miejsca by nie stresować ich i nie płoszyć niepotrzebnie. Zdjęcie to nie wszystko. Ważne by brzegówki miały spokój i mogły wyprowadzić lęg.
Zestawienie obserwacji wygląda następująco:

BOCIAN BIAŁY 5
CZAPLA SIWA 1

RYBITWA RZECZNA 1
RYBITWA BIAŁOCZELNA 2
MEWA BIAŁOGŁOWA 5
ŚMIESZKA 43
SIEWECZKA RZECZNA 2

KRZYŻÓWKA 3m
NUROGĘŚ 5 (4f, 1m)

BŁOTNIAK STAWOWY 2p
BŁOTNIAK ŁĄKOWY 1m
MYSZOŁÓW 2
PUSTUŁKA 2m

KUKUŁKA 4
ŻOŁNA 4
DUDEK 1

TURKAWKA 3
GRZYWACZ 3

BAŻANT 3m

DZIĘCIOŁ DUŻY 1

DYMÓWKA 7
BRZEGÓWKA 13
ŁOZÓWKA 5
ŚWIERSZCZAK 1
ROKITNICZKA 1
CIERNIÓWKA 6
KAPTURKA 1
PIECUSZEK 1
KOS 8
PLISZKA SIWA 4
SZPAK 27
GĄSIOREK 3m
SROKOSZ 1
ZAGANIACZ 1
KOWALIK 1
KULCZYK 1
DZWONIEC 2
MAZUREK 2
MAKOLĄGWA 1
ZIĘBA 1
SZCZYGIEŁ 3
TRZNADEL 2
POTRZOS 4m
WILGA 2
WRONA SIWA 4
GAWRON 3
KAWKA 1

Samiec błotniaka łąkowego. Fot. MM

Śpiewająca łozówka. Fot. MM

Para żołn na urwisku. Fot. MM 

Widok na skarpy skąpane w zieleni. Fot. MM

Żołny w locie. Fot. MM

RELACJA Z PTASIEJ WYCIECZKI - 24.05.14 - WAŁ RUDA

Dziś odbyła się wycieczka ornitologiczna do Wał Rudy. Przeszliśmy tradycyjną trasę od żwirowni, poprzez podmokłe łąki i olsy przez odcinek leśny. W sumie zrobiliśmy około 15 km piechotą. Pogoda dopisała, ptaki jeszcze bardziej. Z ciekawszych gatunków obserwowaliśmy lęgowe rybitwy rzeczne na wyspie, na zbiorniku żwirowni, słyszeliśmy nawołującego bąka, widzieliśmy krążące trzmielojady. Udało się usłyszeć głos ostrzegawczy lelka. Ptak siedział w ukryciu i delikatnie trajkotał. Widzieliśmy lot tokowy lerki na zrębie. Na łąkach pełno jest różnorodnych owadów i pajęczaków.
Zestawienie obserwacji wygląda następująco:

BOCIAN BIAŁY 3 (2p U)
BĄK 1m

RYBITWA RZECZNA 3 (1U)
MEWA BIAŁOGŁOWA 2
MEWA SIWA 1
ŚMIESZKA 41
KSZYK 1
CZAJKA 2

KOKOSZKA 1

KRZYŻÓWKA 6 (1m, 2p, 1f, 2m)

MYSZOŁÓW 1
TRZMIELOJAD 3
BŁOTNIAK STAWOWY 1m

KUKUŁKA 2
LELEK 1

BAŻANT 1m
PRZEPIÓRKA 1m

DZIĘCIOŁ DUŻY 3 (1f)
DZIĘCIOŁ CZARNY 1

ŚPIEWAK 2m
WILGA  4
PLISZKA SIWA 2
PLISZKA ŻÓŁTA 3 (1m, 2p)
ŚWIERGOTEK DRZEWNY 1
MUCHOŁÓWKA SZARA 2
MUCHOŁÓWKA BIAŁOSZYJA 1
RUDZIK 2m
BOGATKA 2m
MODRASZKA 1m
SIKORA UBOGA 1
DYMÓWKA 1
SKOWRONEK POLNY 7
LERKA 2
SZPAK 5
ŚWIERSZCZAK 2m
ŁOZÓWKA 3
ROKITNICZKA 4
TRZCINNICZEK 1
TRZCINIAK 2m
POKLĄSKWA 5 (4m, 1f)
KLĄSKAWKA 2m
ŚWISTUNKA LEŚNA 2m
PIERWIOSNEK 2m
PIECUSZEK 2m
ZAGANIACZ 2m
GĄSIOREK 3 (2p 1m)
SROKOSZ 1
CIERNIÓWKA 6
KAPTURKA 6m
KOPCIUSZEK 1f
PEŁZACZ OGRODOWY 1
TRZNADEL 2 m
POTRZESZCZ 3
ZIĘBA 3

Legenda:
m - samica
f - samiec
U - widziany na gnieździe, lęgowy
p - para

Samica trzmielojada (Pernis apivorus) w locie. Fot. MM

Srokosz wypatruje zdobyczy. Fot. MM

Szpak. Fot. MM

Żaba jeziorkowa w stawie. Fot. MM

Skupiony myszołów. Fot. MM

Samiec jaszczurki zwinki. Fot. MM

Łąka w kwieciu. Fot. MM

Upalny dzień daje się we znaki nawet ciepłolubnym ptakom - na zdjęciu samiec gąsiorka. Fot. MM

Pokląskwa na wierzbie. Fot. MM 

Krasanka natrawka. Fot. MM

Startujący do lotu samiec pliszki żółtej. Fot. MM

ZABÓJCA GĄSIENIC

Nie każdy owad, który wleci nam do pokoju lub, którego spotkamy na łące czy w lesie jest szkodnikiem. Słowo szkodnik jest przecież naszym, ludzkim wymysłem. W naturze to pojęcie nie istnieje. Jednym z takich owadów, które budzą strach są błonkówki (w szczególności osy, szerszenie i klecanki). Mało znane gatunki błonkówek budzą strach przed użądleniem. Mało kto zastanawia się jak ważne są te owady dla ekosystemu. Jednym z takich owadów jest niewielka osa - gąsienicznik - Pimpla instigator. Samica posiada swoiste pokładełko na końcu odwłoka. Składa nim jaja na gąsienicach. Larwy wyjadają ciało żywiciela i przyczyniają się do jego śmierci. Wiele jest gatunków gąsieniczników, o których mało wiemy.

CIEKAWE PTAKI W WITOWIE

Wczoraj w Witowie dużo się działo. Kolega miał ogromne szczęście obserwując ptaki. Do najciekawszych stwierdzeń należą między innymi:
TRZMIELOJAD - 1 osobnik w locie
ŻOŁNA - 1 osobnik przelatujący
DZIWONIA - 1 osobnik
KRWAWODZIÓB - 2 osobniki w locie
RYBITWA BIAŁOCZELNA - 2 osobniki
BRZEGÓWKA - 5 osobników
Zaskakujące jest stwierdzenie dziwonii, która ma raczej północną część Polski - jako areał występowania.
Gratulujemy owocnych obserwacji.

Lecące krwawodzioby. Fot. K. Czajowski

Żołna - jeden przelatujący ptak. Fot. K. Czajowski

Trzmielojad w locie. Fot. K. Czajowski

WYCIECZKA ORNITOLOGICZNA - EDYCJA 8

PRZEPADŁ LĘG PUSTUŁKI Z WITOWA

Pisałem niedawno o pustułce w budce lęgowej w Witowie. Ptak siedział wytrwale na jajach. Dziś postanowiłem dokonać kontroli, jak miewają się ptaki i czy są w budce. Na pniu zobaczyłem tylko listwę mocującą a zdruzgotana i roztrzaskana budka lęgowa leżała na ziemi. Niewiele z niej zostało. Znalazłem też skorupki potłuczonych jaj i duże embriony. Jaka była przyczyna spadnięcia budki nie wiadomo. Prawdopodobnie silny wiatr mógł strącić skrzynkę. Możliwe że zgniły listwy mocujące przy budce i puściły. Nie znalazłem reszty budki. Czy możliwe jest by zrzucił ją człowiek. Nie wierzę w taką hipotezę.
Na miejscu starej budki zostanie zawieszona nowa, aby ptaki mogły wrócić w przyszłym roku spokojnie do swojego lokum. Wielkie nieszczęście spotkało parę pustułek z Witowa na topoli. Dołożę wszelkich starań by im pomóc. Pustułki to niezwykle piękne ptaki i tępiciele gryzoni (norników, szczurów, myszy, kretów, karczowników).

Pisklę ze zniszczonej budki. Fot. MM

Potłuczone jajo pustułki. Fot. MM

KRZYWONÓG PÓŁSKRZYDLAK (Valgus hemipterus) - ŻUKLANDIA - BEATLELAND

Chrząszcze to ciekawe owady. Prawdziwi rycerze w zbrojach. Interesujące są te gatunki, które mniej znamy i nie widujemy tak często jak biedronki, stonki czy popularne biegacze. Do takich mniej znanych gatunków należy krzywonóg półskrzydlak (Valgus hemipterus). Owady dorosłe żywią się nektarem kwiatów, w szczególności głogu, kasztanowca itp.. Larwy żyją w próchnie drzew liściastych (brzóz). Występuje dymorfizm płciowy. Samiec jest czarny z wzorem na pokrywach, odwłok jasny. Samiec wygląda jakby był oprószony kremową mąką. Samica czarna z widocznym, długim pokładełkiem z licznymi wyrostkami, widocznymi przez lupę. Pokładełko służy samicy do składania jaj. W Polsce występuje na niżu i terenach podgórskich. Nie wszędzie stwierdzony i wykryty. Krzywonóg półskrzydlak występuje w środkowej i południowej Europie, Azji Mniejszej, Kaukazie, Afryce Północnej, Syberii i w Iranie. Introdukowany w części Ameryki Północnej. Owady dorosłe spotykane na kwiatach i drzewach od maja do czerwca. Poczwarki zimują w spróchniałych drzewach.
Osobnik na zdjęciach był stwierdzony w na początku maja tego roku w Szczytnikach - gmina Proszowice - powiat proszowicki.

Krzywonóg półskrzydlak żerujący na kwiatach kasztanowca. Na zdjęciach widoczny samiec. Fot. MM

Samiec widoczny z boku. Fot. MMM

Odwłok i pokrzywy skrzydłowe u tego gatunku przypominają kufer. Fot. MM

UWAGA !!!

Z powodu złych warunków atmosferycznych i zagrożenia powodziowego -  jutrzejsza wycieczka (18.05.14) jest odwołana. 

BŁOTNIAK ŁĄKOWY W WITOWIE GM. KOSZYCE

W zeszłą sobotę (10.05.14) w Witowie w gminie Koszyce był widziany samiec błotniaka łąkowego(Circus pygargus). Kolega wykonał zdjęcie dokumentacyjne ptaka w locie. Po rozjaśnieniu fotografii widać szczegóły ptaka i cechy pozwalające oznaczyć gatunek. Błotniaki mają stanowiska lęgowe po drugiej stronie Wisły. Na przelotach można spotkać błotniaki zbożowe i stepowe.

Błotniak łąkowy w locie. Fot. K. Czajowski

WYCIECZKA ORNITOLOGICZNA - EDYCJA 8 - WITÓW - Gm. KOSZYCE

RELACJA Z PTASIEJ WYCIECZKI - WAŁ RUDA - 10.05.2014

Wycieczka trwała 9 h. Chodziliśmy po różnorodnym terenie - od żwirowni, po łąki i lasy. Pogoda niesprzyjała początkowo, ale później wyszło słońce i było ciepło. Obserwowaliśmy różne gatunki ptaków, niektóre oznaczyliśmy tylko po śpiewie, z uwagi na gąszcz w jakim siedziały (tak było w przypadku trzciniaka, piecuszka, kapturki, muchołówki białoszyjej i potrzosa). Wiele gatunków dobrze prezentowało swoje wdzięki i kolory. Szczególnie fotogeniczna była pokląskwa i świergotek drzewny. Wilg nie udało się udokumentować, mimo że siedziały na odsłoniętych od liści gałęziach. Na trawiastej łące pokrzykiwał derkacz. Jego typowy głos jest miłym akcentem wiosennych spacerów. Na koniec wycieczki udało się zobaczyć dwie turkawki i parę sikor czubatek. Lelek pozostał nieuchwytny. Oprócz ptaków widzieliśmy mnóstwo interesujących gatunków owadów (oblepione drzewa i krzewy pienikiem ślinianką, pawicę gruszówkę, różne chrząszcze, ważki płaskobrzuche). W lesie pojawiły się też dwa jelenie (łanie).

Wycieczka była owocna pod względem ptaków.

Wyniki liczenia ptaków w Wał Rudzie (53 gatunki):

BOCIAN BIAŁY  5

KRZYŻÓWKA  4

RYBITWA RZECZNA  1
ŚMIESZKA  78
SIEWECZKA RZECZNA  1
CZAJKA  1
KSZYK  1

DERKACZ  2

BAŻANT 2

MYSZOŁÓW  3
BŁOTNIAK STAWOWY  4

GRZYWACZ  2
TURKAWKA 2

KUKUŁKA  4

DZIĘCIOŁ DUŻY  2
DZIĘCIOŁ CZARNY 1

SZPAK  49
KOS  1
ŚPIEWAK  1
MODRASZKA  2
BOGATKA  2
SIKORA UBOGA 1
CZUBATKA 2
ŚWISTUNKA LEŚNA 4
ŚWIERGOTEK DRZEWNY 2
PLISZKA SIWA 3
WILGA 7
PIECUSZEK 4
PIERWIOSNEK 3
ROKITNICZKA 5
ŁOZÓWKA 1
ŚWIERSZCZAK 3
TRZCINIAK 1
KAPTURKA 4
CIERNIÓWKA 5
KOWALIK 1
PEŁZACZ OGRODOWY 2
MUCHOŁÓWKA BIAŁOSZYJA 2
MUCHOŁÓWKA SZARA 2
POKLĄSKWA 3
KLĄSKAWKA 2
RUDZIK 2
DYMÓWKA 7
ZAGANIACZ 2
RANIUSZEK 5
SKOWRONEK 4
GĄSIOREK 1
POTRZESZCZ 1
POTRZOS 1
ZIĘBA 8
TRZNADEL 4
MAZUREK 3
MAKOLĄGWA 1

Śpiewający na sośnie świergotek drzewny (Anthus trivialis). Widzieliśmy także lot tokowy tego ptaka. Fot.MM

Uczestnicy wycieczki w trawie. Fot. MM

Bociany polujące na łące. Fot. MM

Nie straszny był chwilowy deszcz. Fot. MM

Na różnych trawach pełno było gniazd klecanki - małej osy. Fot. MM

Samiec pokląskwy śpiewa nieustannie na suchych roślinach. Fot. MM

Największy europejski motyl - pawica grabówka. Fot. MM

ZIARNOPŁON WIOSENNY (Ficaria verna Huds.)

Ziarnopłon wiosenny to niewielka bylina, geofit rosnąca na dnie lasów, parków i większych zadrzewień. Wiosną kwitnie, tworząc żółte skupiska. Kwiat bogate w nektar i chętnie odwiedzane przez błonkówki i inne owady spijające słodki płyn i żywiące się pyłkiem. Kwiaty ziarnopłonu zanikają wraz z postępującym przyrostem liści na drzewach. Liście mają kształt sercowaty, na brzegach karbowane, czasem całobrzeżne, mięsiste i błyszczące. Liście zawierają znaczne ilości witaminy C. Dawniej spożywano liście w celu uzupełnienia niedoborów mikroelementów. Kiedy pojawią się kwiaty roślina jest trująca - stare liście mają więcej substancji szkodliwych - alkaloidów.. Korzeń ziarnopłonu posiada liczne maczugowate bulwy, za pomocą których roślina w sposób wegetatywny rozrasta się w kolejne. Owoce w formie niełupki, nasiona są roznoszone przez mrówki, dzieje się tak za sprawą elajosomów. Mrówka ma korzyść z takiej strategii - może się pożywić i tym samym roznosi nasiona ziarnopłonu i przyczynia się do jego rozprzestrzeniania.

Wspaniałe żółto - złote kwiaty. Fot. MM

Liście mają kształt sercowaty. Fot. MM

Kwiaty kierują się w kierunku słońca. Fot. MM

Wraz z postępującą wegetacją wiosenną, kwiaty ziarnopłonu zanikają. Fot. MM

NOCNE LICZENIE LELKA - RELACJA Z WYCIECZKI

Lelek (Caprimulgus europaeus). Rys. MM

Nocne liczenie lelka, które odbyło się 2 maja było nieudane z powodu pogody. Deszcz pokrzyżował nasze plany nocnej wycieczki. Lelek był nieuchwytny i nie udało się go namierzyć. Mimo takich warunków - deszczowo-burzowych przeszliśmy odcinek lasu i nasłuchiwaliśmy wytrwale. Na naszej drodze stanął dzik, kilka saren i lisów, które rozsiewały swój typowy zapach. Następne liczenie odbędzie się za jakiś czas. Czekamy na ciepłe i bezwietrzne noce. Kto nie boi się ciemności, lasu i lubi kontakt z przyrodą zapraszam. Kolejne informacje o nocnych liczeniach będą dostępne na blogu.

WYCIECZKA ORNITOLOGICZNA - EDYCJA 7 - 10.05.14

Kontakt telefoniczny: 510433918, zapytaj o wycieczkę.

e-mail: birds.paintings@gmail.com

PUSTUŁKA W BUDCE LĘGOWEJ

Dziś wybrałem się nad Wisłę. Na topoli blisko drogi znajduje się powieszona w 2009 roku budka lęgowa dla pustułek. W tym roku znów zagości tam pustułka. Już od 3 lat gniazduje w tym miejscu. Widocznie para czuje się tu dobrze, a pobliskie pola i łąki obfitują w pokarm. Ptak ten łowi drobne gryzonie, krety, ryjówki, małe ptaki i owady. Ilość dostępnego pokarmu - głównie mysz i norników zależy od tego ile para będzie miała jaj w zniesieniu. Czas pokaże ile młodych pustułek opuści budkę w tym roku.

Pustułka w budce lęgowej. Fot. MM