OSA KLECANKA - PAPIEROWY DOMEK - ŻUKLANDIA / BEATLELAND

Błonkówki otaczają nas z każdej strony. Kiedy wychodzimy z domu i położymy się na kocu na trawie czy przysiądziemy na chwilę na ziemi pojawiają się mrówki. One też należą do rodziny błonkoskrzydłych podobnie jak osy, szerszenie, trzmiele i inne. Każde mają odmienny tryb życia i inne zwyczaje. Wszystkie są żarłoczne i dbają pieczołowicie o potomstwo - niezależnie od tego czy żyją w kolonii czy w pojedynkę. Szczególnie interesujący jest gatunek osy, który żyje blisko osad ludzkich, a gniazda znajdowane są w różnych przedziwnych miejscach. Owad ten nosi nazwę KLECANKA (Polistes). W Polsce występują różne gatunki klecanek. Niektóre z tropikalnych gatunków produkują miód. Głównym pokarmem krajowych klecanek są owady (głównie gąsienice) oraz pająki. Pokarm jest ćwiartowany przez robotnice i zanoszony larwom i królowej.
Gniazdo klecanki zawieszone jest na niewielkiej stopce w różnych miejscach - zeschniętych patykach, na trawach, na kamieniach, poddaszach, wnękach, okiennicach itp. Owady budują je z przeżutego drewna i suchej roślinności. Materiał mieszają ze śliną. Powstaje w ten sposób papierowe gniazdo, które rozrasta się stopniowo, tworząc niewielką piłkę. W języku angielskim klecanka nosi nazwę Paper Wasp - czyli papierowa osa.
Królowa nieustannie znosi jaja, kolonia nie jest jednak tak liczna jak u innych os. W razie śmierci matki, jej rolę z czasem przejmuje inna wyżej stojąca robotnica.
Zaskakujące jest jak klecanki radzą sobie z inkubacją jaj. W upalne dni przynoszą do gniazda krople wody i zrzucają do gniazda. Następnie machają energicznie skrzydłami i sprawiają, że ciecz paruje, a tym samym ochładza gniazdo. Taką czynność mogą powtarzać setki razy w ciepłe dni lata. Kiedy jest zimno klecanki drżą mięśniami i powodują wytwarzanie się ciepła. Temperatura i wilgotność powietrza ma istotną decyzję dla złożonych jaj.
Użądlenie klecanki jest bardzo bolesne, szczególnie niebezpieczne dla osób uczulonych na jad. Owady te mogą żądlić kilkakrotnie. Nie są jednak tak agresywne jak szerszenie czy osy.

Klecanka na gnieździe. Owady zbudowały twierdzę na folii tunelu warzywnego. Fot. MM

Chłodzenie jaj to wielki wysiłek dla tych os. Fot. MM

Znaczenie zapachowe gniazda. Fot. MM

Gniazdo klecanki na wśród traw. Fot. MM

Klecanki troszczą się o swoje papierowe domki. Fot. MM