24 lipca 2013

DOLINA BARYCZY

Dolina Baryczy stała się bardzo znana wielu miłośnikom przyrody z uwagi na niezwykle interesujący film dokumentalny Artura Homana - Rytmy Natury w Dolinie Baryczy. Opowiada on o bogactwie biologicznym regionu gdzie znajduje się jeden z największych ptasich rezerwatów w Europie. Kompleksy stawów rybnych powstały już w średniowieczu. Prawdopodobnie zakorzenili je cystersi. Z uwagi na wiele w owych czasach dni postnych, zapotrzebowanie na ryby było ogromne. Tak powstawały coraz to nowe stawy gdzie hodowano i hoduje się do dziś rozmaite gatunki ryb, a głównie karpia. Karp jest symbolem regionu, kultury. Co roku organizowane są w Miliczu dni tej wspaniałej ryby. W obrębie stawów znajdują się rozmaite przepławki, jazy i kanały doprowadzające wodę do zbiorników wodnych. Środowisko wodne z dużą obfitością pokarmu, miejsc do bytowania i rozmnażania się przyciąga rozmaitości świata fauny i flory. Szczególne znaczenie dla mają rzadkie gatunki ptaków. Gniazdują tu bąki, bączki, rybitwy białowąse, rzeczne, wąsatki. Na starych dębach otaczających wodę gniazdują bieliki. Te ostatnie zadomowiły się tu na dobre. Mają świetną bazę pokarmową w postaci ptactwa wodnego, ryb. Nie gardzą też ssakami i padliną. Bielik to nie orzeł a orłan. Często mylnie nazywa się go orłem bielikiem z uwagi na majestatyczność i drapieżność. Na stawach w Krośnicach można zobaczyć rybołowa, polującego na ryby. Ptak zawisa w powietrzu i rzuca się do wody z dużą szybkością. Prawdopodobnie dogodne warunki bytowania mogą skłonić niektóre pary do wyprowadzenia w okolicy lęgu. Rybożerność ptactwa może wprowadzić rybaków w zawrót głowy. Szczególnie niepożądanymi gośćmi są kormorany. Zjadają masę ryb, a ich żarłoczność osłabia stan ryb w stawach. Co pewien czas prowadzi się kontrolowane odstrzały kormoranów. Kormoran z uwagi na wyciąganie zdobyczy na powierzchnię i połykanie jej na oczach obserwatorów zyskał miano żarłoka, głodomora. Przez to też jest nielubiany na łowiskach. Cała masa gatunków wyspecjalizowała się w odławianiu ryb i innych zwierząt dostępnych w wodzie. Występują tu aż 5 gatunków czapli. Wszędobylska czapla siwa, czapla biała i rzadka czapla purpurowa, a także skryty bąk i bączek. Czaple oprócz ryb zjadają też żaby, węże, drobne gryzonie, mogą pochwycić małe łyski, czy kaczki, a nawet czasami jakiegoś siewkowca czy nieostrożnego perkozka. Wśród kaczek nurkujących takich jak głowienka, czernica, rzadka podgorzałka uwijają się rożne perkozy. Do najliczniejszych należy perkoz dwuczuby. Typowy rybożerca stawów. Łatwy do oznaczenia w terenie. Odzywa się chrapliwie. Młode mają paskowane głowy. Na stawach o bujnej roślinności nabrzeżnej często można zobaczyć i usłyszeć najmniejszego przedstawiciela perkozów - perkozka. Zwinnie nurkuje i pływa w toni. Poluje na owady wodne, małe ryby. W lipcu można zobaczyć młode perkozki z czerwonawymi dziobami. Dorosłe mają białawe zajady przy dziobie. Świńskie okrzyki prezentuje na wodzie perkoz rdzawoszyi. Młode podobne do dorosłych z paskami na głowie. Czasami wśród szuwarów można go usłyszeć, a nie zawsze uda się dojrzeć. Ptakiem skrytym jest wodnik. Przedstawiciel chruścieli. Głos jest podobny do świni, które są głodne i przenikliwie piszczą. W trzcinowiskach i różnego rodzaju zaroślach ciężko zobaczyć wodnika. Głos pozawala na szybką identyfikację.
W lasach pełno jest zwierzyny płowej. Po leśnych duktach buszują dziki, borsuki, lisy, kuny i jeże. Z uwagi na stary drzewostan występują organizmy żywiące się próchnem, i te które korzystają z obumarlych, pełnych szczelin pni. Osobliwym chrząszczem występującym w tych borach jest kozioróg dębosz. Jego larwy żerują w starych pniach dębów. Samiec ma okazałe czułki. Mimo takich pseudo rogów świetnie lata i budzi grozę. Przy przydrożnych alejach dębowych pozostawia się obumarłe pnie jako siedlisko tego rzadkiego i ważnego dla ekosystemu chrząszcza. W otworach i załamaniach kory pełno jest kryjówek dla występujących tu licznie nietoperzy. Nocą niebo roi się od owadów i od latających gacków, borowców, karlików, nocków i mroczków. Nad stawami latają nocki rude, związane z różnego typu akwenami. Dziuple i szczeliny w drewnie zajmują określone gatunki, głównie borowce i nocki. Czasami można usłyszeć popiskiwania ciasno siedzących w jednym spękaniu nietoperzy. Na ziemni pod takim miejscem dziennego odpoczynku znajdują się sterty odchodów. Nietoperze są bardzo sympatyczne i likwidują masę owadów, latając w lasach i nad wodami. Czasami zdarza się, że polują z tafli i porywają stamtąd jętkę lub ćmę.
Zachęcam wszystkich do zobaczenia na własne oczy piękna Doliny Baryczy.
Staw w Krośnicach. Fot. MM
Cypel na stawie w Krośnicach. Fot. MM
Rzadki i dostojny rybołów. Fot.MM
Motyle spijające soki z odchodów. Niektóre siadały na padlinie. Fot. MM
Samiec zwinki z ważką. Fot. MM
Bielik. Fot. MM
Zimorodek na stawie w Rudzie Milickiej. Fot. MM
Gęgawy na Stawie Słupickim. Fot. MM
Para gęgaw. Fot. MM
Perkoz rdzawoszyi w Krośnicach. Fot.MM
Starodrzew dębowy w Krośnicach. Fot. MM
Perkozek na stawie Dyminy. Fot. MM
Łyski z młodymi. Fot. MM
Figura karpia. Fot. MM
Żurawie na stawie Słupickim - 6 rano. Fot. MM
Łyska. Fot. MM
Figura karpia w Rudzie Sułowskiej. Fot. MM
Brzegówka. Fot. MM
O czystości wody świadczą liczne w stawach raki. Fot. MM
Ryjówka aksamitna. Fot. MM
Podmokły ols. Fot. MM
Śpiewak. Fot. MM
Rokitniczka na Stawie Słupickim. Fot. MM
Szuwary z trzciny to ważny element dla bytowania określonych gatunków ptaków - bąka, bączka, wąsatki. Fot. MM
Norka amerykańska taszcząca karpia. Norki to utrapienie rybaków, są bardzo żarłoczne i zabijają wszystko co się rusza. Fot. MM
Na szlaku. fot. MM
Łabędzie nieme. Fot. MM
Rezerwat - Ruda Milicka. Fot. MM
Dyminy. fot. MM
Perkozy dwuczube na stawie w Rudzie Sulowskiej. Fot. MM
Elegancki łowca. Fot. MM
Para czernic. Fot. MM
Kruk na szlaku w Krośnicach. Fot. MM
Czapla biała - żerująca. fot. MM
Zimorodek na trzcinie w Rudzie Milickiej. Fot. MM
Samiec głowienki. Fot. MM
Perkozek. Fot. MM
Samica głowienki. Fot. MM
Malownicza rzeka Barycz. Jej nazwa pochodzi od dawnego słowa bara - czyli bagno, trzęsawisko. Fot. MM
Łabędź niemy z młodymi. Fot. MM
Król przestworzy. Fot. MM
Lasy w Lelikowie. Fot. MM
Śpiący nietoperz. Fot. MM
Bielik w locie - osobnik młodociany. Fot.MM

1 komentarz: